Bạn đã bao giờ bắt gặp mình nhìn chằm chằm vào ai đó trong phòng tập thể dục lâu hơn bình thường một chút vì bạn không thể hiểu được họ đang mang gì trên đôi chân của mình chưa?
Vibram hay “năm ngón-Five Finger” là những đôi giày xỏ ngón mà tôi chắc chắn rằng sẽ thu hút sự chú ý của bạn vào một thời điểm nào đó nhất là khi chúng đã trở nên phổ biến với cơn sốt các thiết bị đeo công nghệ mới nhất, nhưng liệu chúng có làm được giống như lý thuyết không? Tôi có nên xỏ ngón chân của mình vào từng ngăn riêng lẻ không?
Lịch sử của Vibram Five Fingers
Thiết kế năm ngón tay thực chất ban đầu được xuất hiện trên bàn chân. Trước khi có giày, bàn chân đặt trực tiếp lên mặt đất với các ngón chân tách rời nhau. Sau khi đi giày, chúng ta phải chịu đựng chứng sưng phồng chân và các vấn đề sức khỏe khác khi bàn chân bị bó buộc vào hình dạng của chiếc giày mà nó mang, đó là lý do tại sao trẻ nhỏ được khuyến khích đi giày dép được thiết kế phù hợp để giúp bàn chân của chúng phát triển đúng hướng.
Robert Fliri là nhà thiết kế đầu tiên có ý tưởng tạo ra những đôi giày với các ngón chân riêng lẻ vào năm 1999 sau khi nghiên cứu về giải phẫu bàn chân và dành nhiều thời gian đi chân trần ngoài trời ở vùng núi của Ý. Anh ấy nói: “Chúng ta có năm ngón chân: khi chúng di chuyển và bám vào bề mặt một cách độc lập và khi bạn thực sự cảm nhận được bề mặt dưới chân mình, cơ thể bạn sẽ làm được những gì mà tự nhiên đã thiết kế cho nó. Đó là một cảm giác mạnh mẽ.” Ý tưởng mà anh ấy nghĩ ra là nếu bàn chân được sinh ra để trải nghiệm thế giới trần trụi thì tại sao chúng ta lại che phủ chúng bằng quá nhiều đệm trong giày dép?
Ý tưởng của Fliri vẫn chỉ là một sự tưởng tượng cho đến năm 2004 khi Fliri gặp Bramani, người sáng lập Vibram. Theo lịch sử, Bramani tin rằng “Five Fingers” (vì từ “ngón tay” trong tiếng Ý giống với từ “ngón chân”) có thể tạo ra một sự lựa chọn giày dép mới lạ để sử dụng trên thuyền buồm hoặc trong các hoạt động khác đòi hỏi cảm giác bề mặt nhiều hơn. Bramani đã đưa Fliri vào công ty của ông nội để phát triển những đôi giày có ngón chân đầu tiên trên thế giới.
Năm 2006, Vibram lần đầu tiên gia nhập thị trường với một đôi giày đi chân trần kỳ lạ nhưng rất mới lạ. Kể từ đó, chúng đã trở nên phổ biến và trở thành một hiện tượng như ngày nay.
Vibram nói gì?
“Chúng tôi tin rằng việc di chuyển và chạy trong FiveFingers có thể giúp chúng ta khỏe mạnh hơn, hạnh phúc hơn và gắn kết hơn với cơ thể của mình. Chúng tôi hy vọng sẽ giúp bạn khám phá ra cách bạn có thể tìm thấy sự thú vị của chuyển động tự nhiên một cách an toàn.
Mang FiveFingers để chạy bộ, rèn luyện thể lực, thể thao dưới nước hoặc chỉ để giải trí sẽ giúp chân bạn khỏe mạnh hơn một cách tự nhiên. Và mặc dù chúng tôi yêu thích Vibram FiveFingers của mình, nhưng chúng tôi không tin rằng đó là đôi giày duy nhất mà bạn cần. Có nhiều lúc bạn cần sự bảo vệ và an toàn của một đôi giày hoặc boot. Giống như tất cả mọi thứ trong cuộc sống, luôn có sự cân bằng và Vibram FiveFingers cung cấp một giải pháp thay thế lành mạnh cho giày dép truyền thống.”
Mang FiveFingers sẽ như thế nào
Hãy để tôi bắt đầu bằng cách giới thiệu cho bạn mối quan hệ của tôi với đôi chân của mình, tin tôi đi, chúng thực sự có liên quan đấy. Bàn chân là một thứ gì đó mà tôi ko thể chịu đựng nổi, không phải là tôi sợ chúng, nhưng tôi là kiểu người mà sẽ muốn đi tất hơn là chân trần. Đơn giản là tôi ko thích bàn chân vậy thôi. Tôi thành thật xin lỗi.
Vì thế nên khi đánh giá Five Fingers, tôi đã rất sợ hãi khi nghĩ đến tình huống mà 1) Có thể nhìn thấy các ngón chân của mình một cách riêng biệt và 2) Không đi tất. Dưới đây, tôi đã thiết lập ra một bối cảnh thực tế để chúng ta có thể bắt đầu phần đánh giá.
Bước 1. Đặt FiveFingers vào.
Tôi mang giày size 4, giống như một bàn chân thông thường, kích thước các ngón chân sẽ nhỏ dần về một bên. . FiveFingers được thiết kế với ngón chân lớn nhất và ngón chân thứ hai có chiều dài bằng nhau và sau đó các ngón chân sẽ giảm dần kích thước khi sang trái hoặc sang phải. Đây là thiết kế mà họ thấy phù hợp với hầu hết tất cả mọi người. Các ngón chân của tôi vừa vặn trong mỗi ngăn với khoảng một cm dự phòng ở cuối mỗi ngăn nhưng tôi nghĩ rằng nếu nó được thiết kế nhỏ hơn một chút thì sẽ nhỏ với nhiều người. Đôi giày có hệ thống buộc dây độc đáo của riêng mình và rất dễ sử dụng. Bạn chỉ kéo nút khóa, giày sẽ ôm sát vào chân bạn và chống trượt ngã. Bạn sẽ cần phải luyện tập một chút để làm quen với việc đút từng ngón chân vào các ngăn bên trong nhưng một khi làm việc này thường xuyên, nó sẽ trở thói quen thông thường của bạn. Đôi giày này cũng rất dễ tháo ra, chỉ cần nhấn nút gạt và bàn chân sẽ được thả lỏng chỉ sau vài giây.
Bước 2. Làm quen với một bàn ‘chân trần’.
Mặc dù tôi ghét bàn chân trần nhưng Vibrams cho tôi một cảm giác thực sự rất thoải mái. Ngay cả khi chạy cự ly ngắn, tôi vẫn nhận thấy mình đang chạy với phong độ tốt hơn, tôi có thể cảm thấy mình đang có tư thế chạy tốt hơn mà vẫn giữ lưng thẳng thay vì khom người như tôi thường làm. Vì đôi giày có một trọng lượng cực kỳ nhẹ nên nó sẽ khiến bạn cảm thấy nhẹ hơn khi chạy, mỗi bước đi đều nhẹ nhàng hơn, bớt lê thê hơn. Mặc dù thực tế là đôi giày theo xu hướng zero drop nhưng tôi vẫn nhận thấy khả năng bảo vệ rất tốt. Có thể bạn sẽ cho rằng bạn cảm thấy rất rõ bề mặt địa hình, nhưng chính đế giày là một rào cản to lớn giữa bàn chân của bạn và tất cả mọi thứ xung quanh. Cách để làm quen với FiveFingers trực tiếp đến từ trải nghiệm của bạn. Website của sản phẩm cho biết bạn có thể mất tới 6 tháng để thật sự quen thuộc với đôi giày ngày, ngoài ra việc tập quá sức có thể dẫn đến chấn thương.
Khi nhắc đến việc nâng tạ, Arnold Schwarzenegger là một người nổi tiếng với việc tập luyện bằng chân trần để tối đa hóa lực nâng của mình. Một số vận động viên thể hình lập luận rằng vì bàn chân của bạn là điểm tiếp xúc duy nhất giữa cơ thể và sàn trong hầu hết các lần nâng nên một trong những yếu tố góp phần làm nên thành công trong việc này sẽ phụ thuộc vào khả năng cảm nhận của bàn chân (khả năng bàn chân của bạn cảm nhận được vị trí của chúng trong không gian). Bàn chân càng bám vào sàn tốt thì bạn càng kích hoạt các cơ ở xa chuỗi động học của mình tốt hơn. Tập tạ với FiveFingers cho phép bạn cảm nhận rõ sức nặng của tạ mà bạn đang nâng và đẩy thông qua phần gót chân và tối đa hóa sự cố gắng của bạn.
Quy tắc số một của Vibram là “Lắng nghe cơ thể của bạn” và tôi nghĩ đối với những người sẵn sàng chuyển sang phong cách chạy chân trần thì đây là một sự lựa chọn tuyệt vời. Chúng trông thật kỳ lạ, nhưng Vibram có lý do chính đáng cho kiểu thiết kế này và nếu bạn có thể làm quen được với nó, chắc chắn bạn sẽ nhận được rất nhiều lợi ích. Mặc dù tôi vẫn không thích kiểu đi chân trần nhưng tôi đã trải nghiệm và cảm nhận được rất nhiều lợi ích mà kiểu thiết kế của FiveFinger mang lại.
Các câu hỏi thường gặp về Vibram FiveFinger
Bạn có thể cảm thấy bề mặt địa hình khi chạy không?
Vâng, nếu bạn chạy qua một tảng đá chắc chắn bạn sẽ cảm nhận được nó một cách rõ ràng, nó sẽ phản hồi và cho cảm giác như đang chạy bằng chân trần. Đó là cách mà FiveFinger hoạt động, vừa bảo vệ bàn chân vừa mô phỏng được cảm giác đi của chân trần.
Bạn có bị ướt chân khi chạy bằng Vibram FiveFinger không?
Trong phiên bản giày này, bạn vẫn có thể bị ướt khi chạy. Tuy nhiên, có những phiên bản khác chẳng hạn như phiên bản dành chạy trail có khả năng bảo vệ tốt hơn trên địa hình gồ ghề và trong điều kiện thời tiết ẩm ướt.
Bạn có phải lo lắng hay quan ngại khi dẫm phải một thứ gì đó sắc nhọn trên đường chạy không?
Tin tôi đi, trước đây tôi đã bị mảnh thủy tinh cắt qua một đôi dép xỏ ngón và găm vào chân và nó thực sự rất đau. Khi bạn chạy với Vibram FiveFinger, bạn sẽ có xu hướng nhìn xuống để quan sát con đường phía trước. Tất nhiên là để giày sẽ đủ tốt để bảo vệ bàn chân của người mang nhưng bạn cũng sẽ cẩn thận hơn trên suốt hành trình của mình.
Nếu bàn chân của bạn có hình dáng hơi khác bình thường thì sao?
Những đôi giày được thiết kế để phù hợp với hầu hết các kiểu dáng bàn chân, nhưng chúng sẽ không phù hợp với tất cả mọi người. Nếu ngón chân thứ hai của bạn dài hơn ngón chân thứ nhất, tốt nhất là bạn nên tìm một đôi giày chạy bộ thay thế bằng chân trần, chẳng hạn như Vivobarefoot.
Tại sao bạn lại trông thấp hơn khi đi Vibram FiveFinger?
Thực tế là chiều cao của tôi vừa giảm đi 1 inch khi chuyển sang đi đôi giày này thay vì đôi giày chạy bộ trước đó. Để có cảm giác chân trần tốt nhất thì bạn sẽ phải chấp nhận điều đó.